Tiêu Chảy Ở Trẻ Em: Nguyên Nhân, Dấu Hiệu & Cách Điều Trị

Ms LuLu

19 thg 11, 2024

Bệnh tiêu chảy ở trẻ em là gì?

Tiêu chảy là tình trạng nhu động ruột mạnh hơn, đi ngoài phân mềm hoặc tạo thành chất lỏng có mùi hôi tanh. Tiêu chảy là bệnh lý thường gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ em, thường được chia thành 2 loại khác nhau:

Kéo dài 1 - 2 ngày, nguyên nhân chủ yếu là do nhiễm trùng hoặc là do vi khuẩn.
Tình trạng này thường kéo dài trong vài tuần, nguyên nhân là do hội chứng ruột bị kích thích hoặc là các bệnh đường ruột.

Ở nước ta, tình trạng tiêu chảy ở trẻ em xảy ra nhiều vào hai thời điểm sau:

Đây là thời điểm thuận lợi để vi khuẩn phát triển, dễ gây ra bệnh tiêu chảy do nhiễm khuẩn.
Lúc này trẻ rất dễ mắc phải những đợt dịch tiêu chảy do virus, đặc biệt là do Rotavirus.

Nguyên nhân gây ra tiêu chảy ở trẻ em

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng tiêu chảy ở trẻ em, tuy nhiên nguyên nhân chính thường là do vi khuẩn gây nhiễm khuẩn ruột. Cụ thể như sau:

Tiêu chảy do virus là nguyên nhân phổ biến nhất, các trường hợp bị tiêu chảy do Rotavirus chiếm 40%, xuất hiện nhiều vào mùa đông, thường kéo dài 3 ngày - 1 tuần.
Do vi khuẩn: Các vi khuẩn thường gây ra bệnh tiêu chảy ở trẻ em là E.Coli, tụ cầu, tả,...
Tiêu chảy do nhiễm ký sinh trùng qua thức ăn hoặc nước uống
Ngộ độc thức ăn gây tiêu chảy, có thể là tiêu chảy cấp với các biểu hiện đi kèm nôn, ói, đi ngoài nhiều, có xu hướng tự biến mất sau 24 giờ
Tiêu chảy ở trẻ em xảy ra cũng có thể là tác dụng của một số loại thuốc như amoxicillin, penicillin, erythromycin, cephalosporin,...
Trẻ bị rối loạn chức năng ruột như hội chứng kích ruột gây ra những bất thường ở dạ dày và ruột.

Các yếu tố làm gia tăng nguy cơ bị tiêu chảy ở trẻ em

Dấu hiệu nhận biết trẻ bị tiêu chảy

Thông thường, triệu chứng phổ biến nhất của bệnh tiêu chảy ở trẻ em là số lần đi ngoài nhiều gấp 2 lần so với bình thường, đối với những trẻ trên 3 tuổi thì tình trạng đi phân lỏng từ 3 lần trở lên. Tùy thuộc vào các nguyên nhân gây ra bệnh mà trẻ sẽ có các triệu chứng sau:

Đau bụng
Phân có lẫn máu
Nôn thường xuyên
Chán ăn, ăn không ngon hoặc bỏ bú
Sốt cao
Miệng khô, dính miệng
Cân nặng bị giảm, sút cân nặng
Đi ngoài nhiều, đi tiểu ít
Khát nước
Trẻ sơ sinh hay bị khóc, mệt mỏi, ngủ li bì
Trẻ có ít nước mắt hoặc không có nước mắt khi khóc

Điều trị tiêu chảy cho trẻ em

Khi trẻ bị tiêu chảy hoặc có các dấu hiệu bị tiêu chảy, mẹ nên đưa trẻ đi gặp bác sĩ để có những hướng dẫn cụ thể về điều trị tại nhà ở những trường hợp nhẹ. Tuyệt đối không tự ý cho trẻ sử dụng các bài thuốc Đông y hoặc các bài thuốc dân gian sẽ rất nguy hiểm.

Điều trị tình trạng mất nước, mất điện giải

Khi trẻ bị tiêu chảy ở mức độ trung bình hoặc nặng, cơ thể sẽ nhanh chóng bị mất nước, mất điện giải rất nguy hiểm. Có thể gây co giật, tổn thương não, thậm chí là tử vong. Mẹ có thể bổ sung nước và điện giải bằng cách cho bé uống Oresol.

Sử dụng thuốc điều trị tiêu chảy

Thông thường, khi trẻ em bị tiêu chảy, bác sĩ sẽ tiến hành kê đơn với các loại thuốc sau:

Thường được sử dụng cho các trường hợp trẻ bị tiêu chảy do vi khuẩn gây ra, giúp diệt khuẩn gây bệnh. Do thuốc không có tác dụng tiêu diệt virus nên không được sử dụng cho những trường hợp bị tiêu chảy do virus.
Đây là loại thuốc không nên sử dụng khi không cần thiết vì nó có thể gây nguy hiểm cho trẻ. Bên cạnh đó, thuốc sẽ che mất các triệu chứng, làm chậm trễ quá trình điều trị, khiến bệnh kéo dài, ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ.
Thuốc có thể làm giảm các triệu chứng tiêu chảy trong gần 1 ngày
Thường được bổ sung cho những trẻ bị thiếu dinh dưỡng, thiếu kẽm với các dấu hiệu như trẻ bị giảm cân nặng, trẻ đang trong đợt tiêu chảy cấp. Kẽm còn có tác dụng làm giảm tái phát đợt tiêu chảy tiếp theo trong nhiều tháng sau đó.

Cách chăm sóc khi trẻ bị tiêu chảy

Khi nào nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ?

Trẻ quá yếu, không thể đứng lên
Choáng và chóng mặt
Bệnh có dấu hiệu chuyển biến nặng hơn
Trẻ bị tiêu chảy kéo dài hơn 3 ngày
Trẻ bị tiêu chảy dưới 6 tháng tuổi
Ói mửa ra chất lỏng màu xanh lá cây, mày và đẫm máu
Bị sốt hơn 40 độ C hoặc trên 38 độ C ở những trẻ dưới 6 tháng tuổi
Có các triệu chứng mất nước, đi cầu có máu
Trẻ có hệ miễn dịch yếu, bị phát ban, bị đau dạ dày trong hơn 2 giờ
Trẻ không đi tiểu trong 6 giờ ở em bé và 12 giờ ở trẻ lớn.

Cách phòng tránh tiêu chảy ở trẻ em

Để có thể phòng tránh bệnh tiêu chảy cho trẻ em, cha mẹ cần phải chú ý những điều sau:

Tiêu chảy là căn bệnh phổ biến tưởng chừng như không nguy hiểm, nhưng nếu không được xử lý kịp thời và đúng cách, dẫn đến mất nước sẽ gây nguy hiểm đến tính mạng của trẻ. Vì vậy, khi trẻ có những dấu hiệu của bệnh tiêu chảy, cha mẹ nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ để xác định nguyên nhân gây bệnh, hướng dẫn điều trị tại nhà đúng cách, giúp bé nhanh chóng khỏi bệnh.